ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑΣ

• ΟΙ ΜΕΛΙΣΣΕΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

   

  Η μέλισσα έχει χρησιμοποιηθεί στην τέχνη και τον πολιτισμό ως σύμβολο της εργασίας και μιας καλά χτισμένης κοινωνίας για χιλιάδες έτη.

  Έχει χρησιμοποιηθεί επίσης ως σύμβολα της αγάπης, της ευαισθησίας, της αθανασία, του θανάτου και της ανάστασης.

  Αυτοκράτορες, Φαραώ, βασιλείς και κάθε είδος ηγέτη και κατακτητή, έχει χρησιμοποιήσει τη μέλισσα ως προσωπικό σύμβολό του, και το κάνανε να είναι σεβαστό πλάσμα για αιώνες αμέτρητους.

  Η μέλισσα έχει δοθεί ως δώρο από τους Θεούς σχεδόν σε όλους τους πολιτισμούς, και έχει εμφανιστεί με σημαντικούς ρόλους στη μυθολογία, τόσο, που παρόλο το μικρό της μέγεθος, οι άνθρωποι έδειχναν πάντα μεγάλο σεβασμό σε αυτήν λαμβάνοντας πάντα υπ' όψιν το κεντρί της αλλά και τα αποτελέσματα της ομαδικής της εργασίας.

  Οι μέλισσες έχουν δώσει το μέλι στον άνθρωπο για χιλιάδες έτη, και το μέλι το ίδιο θεωρήθηκε ιερή ουσία από πολλούς πολιτισμούς, και δινόταν σαν τιμητική, πολύτιμη και ιερή προσφορά τόσο στους νεκρούς τους αλλά και στους Θεούς τους.

  Πολυάριθμες θεότητες σε πολλές θρησκείες έχουν συμβολικά δεθεί με την ζωή και την φύση των μελισσών.

  Η Λιθουανή θεά Austeja, θεά της εστίας, της γονιμότητας και των γάμων αντιπροσώπευε τις μέλισσες και ο σύζυγος της θεός Bubilas αντιπροσώπευε τους κηφήνες.

  Ο θεός Βισνού των Ινδών που λατρεύεται σαν προστάτης της ένωσης των ζευγαριών και της οικογένειας, απεικονίζεται στις διάφορες παραστάσεις στους ναούς σαν μπλε μέλισσα πάνω σε ένα άνθος λωτού.

  Επίσης στην Ινδία ο θεός της αγάπης Κάμα έχει την χορδή του τόξου του φτιαγμένη από μέλισσες.

  Οι Αιγύπτιοι αποκαλούσανε τις μέλισσες ΄΄τα δάκρυα του Ρα΄΄ του θεού Ήλιου, και τον βασιλιά της Κάτω Αιγύπτου τον αποκαλούσαν ΄΄Αυτός των μελισσών΄΄ δηλαδή ΄΄Αυτός που δούλευε σαν μέλισσα΄΄.

  Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν τις μέλισσες ΄΄πουλιά των Μουσών΄΄ και σε ορισμένες ιέρειες των ναών τις δώσανε το τιμητικό γι αυτές όνομα, Μέλισσα, το οποίο είναι και η ελληνική λέξη για την μέλισσα.

  Το μέλι ήταν η πρώτη γλυκαντική ουσία μετά τα φρούτα στην γη, μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα, σε όλους τους πολιτισμούς που ανεπτύχθησαν, επίσης διάφοροι πολιτισμοί, χρησιμοποιούσαν το υδρόμελο σαν κρασί. Το υδρόμελο ήταν ακριβότερο από το κρασί και δεν μπορούσαν εύκολα να το πιούνε όλοι, μόνον οι πολλοί πλούσιοι και ευγενείς σε κάθε βασίλειο που είχαν την οικονομική ευχέρεια.

  Αντίθετα οι αγρότες μελισσοκόμοι το έπιναν συχνά διότι αυτοί το παρασκεύαζαν, αφήνοντας κάποιες ποσότητες μελιού στις κηρήθρες, αφού δεν είχαν την δυνατότητα να το βγάλουν όλο το μέλι και με την ανάμειξη μικρής ποσότητας ύδατος προκαλούνταν ζύμωση.

  Το μέλι αναφέρεται στην μυθολογία πολλών λαών πως είναι δώρο κάποιου θεού τους.

  Η μέλισσα χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο του Μέγα Ναπολέοντα, και όπως ο ίδιος έλεγε, έδειχνε την οικογενειακή σύνδεση της ΄΄ιερή γραμμή αίματος ΄΄ της Μαρίας Μαγδαληνής, με την θρυλική κόκκινη μπέρτα του Ναπολέοντα που είχε κεντημένη την μέλισσα πάνω της.

  Οι μέλισσες έχουν χρησιμοποιηθεί στην Αίγυπτο ως σύμβολο της επιμέλειας, της σκληρής δουλειάς, και της πνευματικής γλυκύτητας. Το μέλι έχει χρησιμοποιηθεί από τους Αυστραλούς ιθαγενείς ως τμήμα του πολιτισμού τους και αντιμετωπίζεται ως ζωή που δίνει την ουσία και πολύτιμη πηγή ζάχαρης.

  Το μέλι το παίρνουν από φωλιές μελισσών που δεν έχουν κεντρί, ή από τα μυρμήγκια μελιού, είναι μυρμήγκια που αποθηκεύουν το μέλι στην κοιλιά τους, αποτελούν μια πραγματική γλυκιά λιχουδιά για τους ντόπιους κατοίκους αυτών των περιοχών.

  Στην γραπτή τέχνη, ο Όμηρος χρησιμοποίησε το σμήνος των μελισσών, μεταφορικά, για να περιγράψει την έλευση των στρατιωτών των Αχαιών για να εκστρατεύσουν στην Τροία (Ιλιάδα).

  Η τέχνη της κηρογραφίας είναι μια τεχνική που χρησιμοποιεί το κερί των μελισσών σαν πρώτη ύλη αναμεμειγμένη με χρωστικές ουσίες που εφαρμόζονται πάνω σε μια επιφάνεια για την δημιουργία διάφορων θεμάτων, εικόνες, τοπία, πρόσωπα κλπ.

  Η τεχνική αυτή χρησιμοποιήθηκε κατά τους αρχαίους χρόνους από τους Αιγυπτίους, τους Έλληνες και τους Ρωμαίους.

  Τα έργα αυτά με μελισσόκηρο διαρκούνε για πολλούς αιώνες με παράδειγμα ορισμένα πορτρέτα σε μούμιες Αιγυπτίων αν και πέρασαν πάνω από είκοσι αιώνες δεν αλλοιώθηκαν καθόλου, αντίθετα μοιάζουν σαν να δημιουργήθηκαν πριν μερικά χρόνια. Το κερί των μελισσών επίσης έχει πολλές εφαρμογές στην χύτευση χαλκού, μπρούτζου και ευγενών μετάλλων.

  Από τους Ινδούς μέχρι τους Αζτέκους και από τους Αρχαίους Αιγυπτίους μέχρι τους Ευρωπαίους του περασμένου αιώνα.

  Οι μέλισσες γενικά έχουν χρησιμοποιηθεί ως σύμβολα σε αμέτρητους πολιτισμούς, έχουν παίξει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια τέχνη και πολιτισμό και πιστεύω πως αξίζουν δίκαια την τιμή και τον σεβασμό που τους έχει παραχωρηθεί από όλους μας.

   

  © Copyright 2009. Μέλι Ρειτών & Μέλι J.& S. Απαγορεύεται η αντιγραφή,αναδημοσίευση, μερικού ή ολικού κειμένου, φωτογραφίας και όποιου άλλου υλικού από την σελίδα χωρίς την σύμφωνη γνώμη του ιδιοκτήτη.

• Ο ΑΓΙΟΣ ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ Ο ΕΛΕΗΜΩΝ

   

  

   

  Ο προστάτης της Μελισσοκομίας Άγιος Φιλάρετος Μεγάλη είναι η χαρά της προσφοράς και της ελεημοσύνης στον άνθρωπο με διαστάσεις αιωνιότητας, ενώ η ευχαρίστηση και η ικανοποίηση της ιδιοκτησίας και γενικά των υλικών και φθαρτών αγαθών είναι ευτελής και πρόσκαιρη.

  Ο Άγιος Ιωάννης ο θεολόγος, ο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου και Απόστολος της αγάπης πάντα έλεγε το «τεκνία αγαπάτε αλλήλους».

  Έλεγε να αγαπάτε τους άλλους με τα έργα και την αλήθεια και όχι με τα λόγια.

  Αυτή η έμπρακτη αγάπη και η ελεημοσύνη αλλά και η ταπείνωση και άλλες χάριτες έβαλαν το φωτοστέφανο στο όμορφο και ιλαρό πρόσωπο του Άγιου Φιλάρετου.

  Ο ψαλμωδός της εκκλησίας μας αναφέρει: «Τοις Αγίοις τοις εν τη γη αυτού εθαυμάστωσεν ο Κύριος και δια του Αγίου Φιλάρετου».

  Το συναξάρι της 1ης του μηνός Δεκεμβρίου μεταξύ των άλλων Αγίων αναφέρει: «Τη αυτή ημέρα μνήμη του Αγίου Φιλάρετου του Ελεήμονος».

  Ο Άγιος Φιλάρετος γεννήθηκε το 702μ.Χ. στην Άμνια της Παφλαγονίας, η οποία δέχονταν όπως και οι άλλες επαρχίες της Μικράς Ασίας τακτικές Αραβικές επιδρομές. Ήταν από τους ευγενείς του Πόντου και της Γαλατίας, γιος του Γεωργίου του Φερωνύμου.

  Γεννήθηκε την ταραγμένη εκείνη εποχή όπου το Βυζάντιο σπαράσσονταν από την αίρεση της Εικονομαχίας.

  Είχε μεγάλη περιουσία και στην κατοχή του εκατοντάδες ζώα, βόδια, άλογα και μουλάρια για τις εργασίες του όπως όργωμα και μεταφορές, αλλά και δώδεκα χιλιάδες πρόβατα.

  Είχε ακόμα 48 τεράστια κτήματα εύφορα με πηγές για να ποτίζει τις καλλιέργειες και 250 δυνατά μελίσσια και πολλούς υπηρέτες. Η γυναίκα του ήταν η Θεοσσεβώ από ευγενική οικογένεια και θεοσεβούμενη.

  Μαζί είχαν τρία παιδιά, ένα όμορφο γιο, τον Ιωάννη και δύο κόρες εξαιρετικά όμορφες, την Υπατία και την Ευανθία.

  Ο ίδιος έμοιαζε με τον φιλόξενο Αβραάμ και Ιακώβ. Και όσο έδινε τόσο πλήθαιναν τα αγαθά του.

  Ο θεός όμως θέλησε να τον δοκιμάσει όπως άλλοτε και τον πολύαθλο Ιώβ. Και ενώ αυτός ο άνθρωπος συνέχιζε αδιάκοπα και με χαρά να μοιράζει στους φτωχούς και πεινασμένους τα αγαθά του, ο θεός σταμάτησε να του αποδίδει τα εκατονταπλάσια.

  Τα κτήματα του τα άρπαζαν οι γείτονες του, το βίος του όλο το διασκόρπισε με γενναιοδωρία του, με τις επιδρομές των Ισμαηλιτών και με πολλές άλλες αιτίες και οδηγήθηκε σε μεγάλη φτώχια.

  Όλα αυτά τα υπέμεινε χωρίς ποτέ να λυπηθεί ή να βλαστημήσει ή να αγανακτήσει.

  Στο τέλος του έμειναν μόνο τα μελίσσια του, 250 κυψέλες, δυνατές και παραγωγικές.

  Και όταν ερχόταν προς αυτόν κάποιος φτωχός, μη έχοντας τι άλλο να του δώσει, τον έπαιρνε, πήγαινε στα μελίσσια, τρυγούσε μια κυψέλη και έδινε το μέλι στο φτωχό για να χορτάσει.

  Με τον τρόπο αυτό είτε ήταν καιρός για να τρυγήσει είτε δεν ήταν, εξάλειψε όλα τα μελίσσια του.

  Ο Άγιος Φιλάρετος είχε και πολλά εγγόνια μεταξύ των οποίων η εγγονή του Μαρία κόρη της Υπατίας, της κόρης του, η οποία παντρεύτηκε τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον στ΄ όπου βασίλευε εκείνη την εποχή στο Βυζάντιο μαζί με την μητέρα του Ειρήνη την Αθηναία.

  Τους γάμους ετέλεσε ο Άγιος Ταράσιος το έτος 788μ.Χ. τον Νοέμβριο, ο οποίος ήταν τότε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.

  Ο Άγιος και η οικογένειά του μετά από αυτό έζησε κοντά στο παλάτι τέσσερα χρόνια χωρίς να δεχθεί να φορέσει μεταξωτά ρούχα και χρυσή ζώνη, αλλά πάντα βοηθούσε τους φτωχούς ανθρώπους και πεινασμένους.

  Ο Θεός φανέρωσε στον Άγιο πότε θα έφευγε από τη ζωή και ο Άγιος κάλεσε κοντά του όλη την οικογένεια και τους συμβούλευσε να κάνουν καλά έργα στη ζωή τους, να κάνουν ελεημοσύνες στους φτωχούς και να ζουν ευτυχισμένοι και τότε μόνο θα έχουν θησαυρούς άφθαρτους εις την Βασιλεία των Ουρανών.

  Θα σας υποδείξω, τους είπε, έμπιστους αγγελιοφόρους στους οποίους θα εμπιστευτείτε τα χρήματά σας που θα θελήσετε να στείλετε εκεί για να μη σας ζημιώσουν καθόλου.

  Προσέξτε, τους είπε, να μην μου τα στείλετε με τους πλούσιους αλλά με τους φτωχούς, τις χήρες και τα ορφανά, τους ξένους, τους φυλακισμένους και τους ομοίους τους.

  Προείδε ο Άγιος τη ζωή συγγενών του και τα χρόνια που θα ζούσαν στη γη και τους συμβούλεψε να πράττουν έργα αγαθά. Ευχήθηκε επίσης στον εγγονό του και πνευματικά γιο του Νικήτα προσευχόμενος στον θεό να ζήσει το παιδί αυτό πολλά χρόνια και να τον αξιώσει ο θεός να λάβει το άγιων και αποστολικών σχήμα και να τηρεί τις εντολές και παραγγέλματα του.

  Τους ευχήθηκε όλους και ενώ τους ευλογούσε ξαφνικά έλαμψε το πρόσωπό του σαν τον ήλιο και άρχισε να χαμογελά και να ψέλνει: «Έλεος και κρίσιν άσομαί σοι Κύριε».

  Και όταν τελείωσε τον ψαλμό, το σπίτι ευωδίασε από αρώματα. Μετά άρχισε να λέει το «Πιστεύω» και όταν το τελείωσε άρχισε το «Πάτερ Ημών» και όταν έφθασε στις λέξεις «γενηθήτω το θέλημά Σου» παρέδωσε το πνεύμα στον Κύριο πλήρης ημερών, αφού είχε φθάσει ενενήντα ετών και με όψη ανθηρή ωσάν τριαντάφυλλο και χρώμα ζωηρό.

   

  © Copyright 2009. Μέλι Ρειτών & Μέλι J.& S. Απαγορεύεται η αντιγραφή,αναδημοσίευση, μερικού ή ολικού κειμένου, φωτογραφίας και όποιου άλλου υλικού από την σελίδα χωρίς την σύμφωνη γνώμη του ιδιοκτήτη.

• Η ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟ

   

  Όταν ο Θεός Ρα έκλαιγε για τα κρίματα των ανθρώπων και τα δάκρυα του πέφτοντας άγγιζαν την γη, μεταμορφωνόταν σε μέλισσες οι οποίες άρχιζαν αμέσως να κτίζουν κηρήθρες και να επισκέπτονται τα λουλούδια και τα γένη όλων των λουλουδιών του φυτικού βασιλείου.

  Μ' αυτόν τον τρόπο έγιναν οι πρώτες μέλισσες.

  Μ' αυτόν τον τρόπο έγινε η πρώτη κηρήθρα.

  Μ' αυτό τον τρόπο έγινε το πρώτο μέλι, από τα δάκρυα του Θεού Ρα.

  Θρύλος της αρχαίας Αιγύπτου που ακόμη σώζεται και μεταφέρεται από κάθε παππού μελισσοκόμο σε εγγονό.

  Οι κυψέλες μελισσών είναι σε χρήση για περισσότερα από 5000 χρόνια στην Αίγυπτο.

  Η τέχνη της μελισσοκομίας τους, επηρέασε όλα τα Μεσογειακά κράτη απλώθηκε στα όμορα κράτη της Μέσης Ανατολής όπως επίσης τους λαούς της Βόρειας και Κεντρικής Αφρικής.

  Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν στην μελισσοκομεία από τους αρχαίους Αιγυπτίους μελισσοκόμους υιοθετήθηκαν αμέσως από όλα τα κράτη των περιοχών που αναφέρθηκαν παραπάνω, το μέλι αναγνωρίζοντας σαν ένα σημαντικό διατροφικό και οικονομικό αγαθό.

  Η βασική κυψέλη των Αιγυπτίων είχε σχήμα κυλινδρικό με μια τρύπα στο μπροστινό μέρος για να μπαινοβγαίνουν οι μέλισσες. Η αφαίρεση τμήματος ή ολόκληρης κηρήθρας γινότανε από το πίσω μέρος της κυψέλης που επίσης άνοιγε.

  Η κυψέλες τους ήτανε καλοφτιαγμένες, πολύ γερές και τις τοποθετούσαν σε οριζόντια θέση.

  Τις κατασκευάζανε σε καλούπια από πηλό ή πυρόχωμα και τις ψήνανε σε φούρνους. Το μέγεθος αυτών των αρχαίων κυψελών διέφερε από περιοχή σε περιοχή απ' ότι λένε τα αρχαία κατά τόπους ευρήματα.

  Οι αρχαίοι Ρωμαίοι συγγραφείς όμως μας δίνουν επιπρόσθετες πληροφορίες επί του θέματος και τοποθετούν το μήκος τους στα 90 εκατοστά περίπου και 30 εκατοστά η διάμετρος τους. Το ειδικό χώμα ή πυρόχωμα το ΄΄εισαγάγανε΄΄ από την Ελλάδα από το 400 π.Χ μέχρι και το 600 μ.Χ.

  Οι παραδοσιακές κυψέλες όλων των μεσογειακών χωρών είναι περίπου ίδιες, σαφώς επηρεασμένες από τις πρώτες Αιγυπτιακές.

  Ακόμη και σήμερα σε πολλά μέρη χρησιμοποιούνε τις ίδιες κυψέλες και μεθόδους μελισσοκομίας που είχαν σε χρήση χιλιάδες χρόνια πριν.

  Σημαντικό είναι το εύρημα από την περίοδο του Παλαιού Βασιλείου, ένα πραγματικό κομψοτέχνημα σε ιερό τέμπλο του Θεού Ήλιου της εποχής του Φαραώ Neuserre που βρισκόταν κοντά στην πυραμίδα Djoser και τώρα ευρίσκεται και εκτίθεται στο Αιγυπτιακό τμήμα του μουσείου του Βερολίνου, αναπαριστάνει μελισσοκόμους σε διάφορες μελισσοκομικές εργασίες σε μελισσοκομείο. Το τέμπλο χρονολογείται από το 2500 π.Χ.

  Κατά τους χρόνους της βασιλείας των Πτολεμαίων στην Αίγυπτο οι μελισσοκόμοι περιοδεύανε κατά μήκος του ποταμού Νείλου αφού πρώτα τοποθετούσαν καιν στερέωναν τις κυψέλες τους καλά πάνω σε πλοιάρια της εποχής και με την έλευση της άνοιξης ακολουθούσανε τις ανθοφορίες και ανεβαίνοντας φτάνανε στην Πάνω Αίγυπτο.

  Αναφορές ιστορικών, αρχαιολόγων, ερευνητών λένε πως μέχρι και το τέλος του 1800 γινότανε η ίδια διαδρομή από Αιγυπτίου μελισσοκόμους.

  Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έδιναν μεγάλη αξία στο μέλι, επειδή πολλές φορές ομάδες ληστών πηγαίνανε και κλέβανε το μέλι από τις κυψέλες, βασιλική φρουρά από τοξότες σαν φρουρά για μεγάλα διαστήματα έμεναν κοντά στα μελισσοκομεία για να τα προφυλάξουν από διάφορους τέτοιους άρπαγες.

  Αναφέρεται στον πάπυρο Harris ....διορισθείς σύνδεσμος ανάμεσα στους τοξότες και τους συλλέκτες μελιού για να εξασφαλισθεί η σοδειά, γιατί κάθε χρόνο παραδίνεται φόρος αξιοσέβαστος στο θησαυροφυλάκιο....

  Επίσης ένας από τους τίτλους που έφερναν οι Φαραώ ήταν και αυτός του Βασιλιά Μέλισσα (Bee King), ακόμη και Θεός με συνεργάτη τη μέλισσα.

  Οι ναοί του θεού Όσιρις εθεωρείτο ότι ήταν το μέγαρο της μέλισσας τύχαινε μεγάλης προσοχής, αξίας και λατρείας σαν σύμβολο.

  Το κέντρο της μελισσοκομίας βρισκόταν στην Κάτω Αίγυπτο όπου και υπήρχαν πολλά απλωμένα μελισσοκομεία πολύ καλά οργανωμένα.

  Το είδος των κυψελών όπως απεικονίζονται αυτές στις διάφορες αρχαίες Αιγυπτιακές παραστάσεις, έτσι και σήμερα γίνεται στο Σουδάν, πλέκουν κυλινδρικά καλάθια και αφού τα καλύψουν με χώμα τα αφήνουν στον ήλιο να στεγνώσουν και κατόπιν τοποθετούνε μέσα τα μελίσσια τους.

   

  © Copyright 2009. Μέλι Ρειτών & Μέλι J.& S. Απαγορεύεται η αντιγραφή,αναδημοσίευση, μερικού ή ολικού κειμένου, φωτογραφίας και όποιου άλλου υλικού από την σελίδα χωρίς την σύμφωνη γνώμη του ιδιοκτήτη.

• Η ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

   

  Πολύ λίγα βασικά προϊόντα, στη διατροφή του ανθρώπου,όπως το μέλι, απολαμβάνουν παγκόσμιας δημοτικότητας, άρρηκτα συνδεδεμένης με τις ιδιαιτερότητες και παραδόσεις κάθε περιοχής.

  Στον Ελλαδικό χώρο, ήδη από την αρχαιότητα, οι πρόγονοί μας γνώριζαν πολύ καλά τη μεγάλη θρεπτική αξία του και του απέδιδαν θεϊκές και θρησκευτικής ευλάβειας ιδιότητες.

  Το αρχαιότερο πρόσωπο το οποίο εμφανίζεται στο χώρο της μελισσοκομίας είναι ο Αρισταίος.

  Πρόκειται για μία από τις πλέον αινιγματικές μορφές της αρχαίας ελληνικής λαϊκής θρησκείας και υπήρξε η κυριότερη μορφή του μυθολογικού κύκλου της Κέας,

  Καρπός της ένωσης του Απόλλωνα με την νύμφη Κυρήνη, ο Αρισταίος είδε το φως στην Αφρική, στα παλάτια της Λιβύης.

  Μόλις γεννήθηκε, ο Ερμής τον παρέδωσε στην Γαία και στις Ώρες για να τον αναθρέψουν. Και ήταν αυτές που έσταζαν στα χείλη του βρέφους νέκταρ και αμβροσία κάνοντάς τον αθάνατο.

  Όταν μεγάλωσε ο Αρισταίος οι Μούσες τον δίδαξαν την μαντική και την ιατρική.

  Από τις Νύμφες διδάχθηκε την καλλιέργεια του αμπελιού,της ελιάς, αλλά και τη μελισσοκομία, τέχνη που θα τον χαρακτήριζε στο εξής περισσότερο από κάθε άλλη.

  Πρώτος σταθμός του Αρισταίου θεωρείται η Κέα όπου δίδαξε τους κατοίκους του νησιού και τη μελισσοκομία.

  Έτσι ο Αρισταίος υπήρξε για τους ανθρώπους και μάλιστα για τους νησιώτες κατοίκους της Κέας,ο πρώτος εφευρέτης μιας σειράς από χρήσιμες τέχνες κυριότερη από τις οποίες ήταν η εκτροφή των μελισσών.

  Ο Αρισταίος και η μέλισσα θα γίνουν τα βασικά σύμβολα του νησιού και θα απεικονισθούν στα νομίσματα της Τουλίδας,της Καρθαίας και της Κορησίας.O μύθος του Αρισταίου μαρτυρεί την ύπαρξη εντατικής μελισσοκομίας στην αρχαιότητα. Περισσότερες όμως αποδείξεις βρίσκουμε όσο προχωρούμε προς τους ιστορικούς χρόνους.

  Στην Κρήτη κατά τις ανασκαφές στην Φαιστό βρέθηκαν πήλινες κυψέλες της Μινωικής εποχής (3.400 π.χ.) πολύ αρχαιότερης της Ομηρικής.

  Στην ίδια εποχή ανήκει επίσης το χρυσό κόσμημα που παριστάνει σύμπλεγμα δύο μελισσών, οι οποίες βαστάζουν κηρήθρα προερχόμενη από την πήλινη κυψέλη σωλήνα, όπως και άλλο χρυσό κόσμημα σε σχήμα μέλισσας,που βρέθηκε στις ανασκαφές της Κνωσού.Στην αρχαία πόλη της Κνωσού βρέθηκε επίσης πινακίδα με την επιγραφή: «Πάση Θεοίς Μέλι: ΑΜΦΟΡΕΥΣ 1» δηλαδή: «Προσφέρεται σε όλους τους θεούς μέλι: ένας αμφορέας».

  Η φράση είναι γραμμένη στο συλλαβικό αλφάβητο της Γραμμικής Β' τον 14ο αιώνα π.Χ. και μεταφράστηκε από τον Βρετανό αρχιτέκτονα Μιχαήλ Βέντρ (Michael Ventris) το 1952.

  Στην Οδύσσεια (στίχος, Κ-519) αναφέρεται το «Μελίκρατον» που ήταν κράμα μελιού και γάλακτος το οποίον έπιναν ως εκλεκτό ποτό καθώς επίσης (στίχος, Υ-168) ότι οι ορφανές κόρες του Πίνδαρου τρέφονταν από την Θεά Αφροδίτη με τυρί, μέλι και οίνο. Με την ίδια τροφή η μάγισσα Κίρκη σαγήνευσε τους συντρόφους του Οδυσσέα (στίχος, Κ-213).

  Ο Ησίοδος αναφέρει τους «Σίμβλους»,όνομα που έδιναν στις κυψέλες της εποχής εκείνης.

  Αν και δεν είναι απόλυτα γνωστό το είδος των κυψελών αυτών, είναι βέβαιο πως ήταν κατασκευασμένες από ανθρώπους για την εκτροφή των μελισσών.

  Επιπλέον, τα συγγράμματα του Αριστοτέλη (322 π.Χ.) αποτέλεσαν σπουδαίο σταθμό για τη μελισσοκομία τόσο της αρχαίας Ελλάδας αλλά και όλου του τότε πολιτισμένου κόσμου.

  Η ύπαρξη όμως μελισσοκομικών επιχειρήσεων μαρτυρείται και κατά την προαριστοτελική περίοδο κατά την οποία η μελισσοκομία είχε ήδη συστηματοποιηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.

  Ο μεγάλος νομοθέτης των Αθηναίων, Σόλων (640-558 π.Χ.) θέσπισε διάφορα νομοθετικά μέτρα για την μελισσοκομία της εποχής εκείνης.

  Ένα μέτρο το οποίο αποδεικνύει την ύπαρξη μελισσοκομικών επιχειρήσεων και το οποίο ρυθμίζει και καθορίζει τις αποστάσεις μεταξύ των μελισσοκομείων είναι το εξής: «Μελισσών σμήνη καθιστάμενα απέχειν των υφ' ετέρου πρότερων ιδρυμένων πόδας τριακοσίους» [Πλουτάρχου: Βίος Σόλωνος].

  Ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης (462-352 π.Χ.) συνιστούσε το μέλι σε όλους τους ανθρώπους αλλά ιδιαίτερα στους ασθενής. Ο Δημόκριτος,όταν ρωτήθηκε πώς είναι δυνατόν να διατηρηθούν οι άνθρωποι υγιείς και μακροβιότεροι απάντησε: «Ει τα μεν έξωθεν ελαίω του σώματος τα δε ένδοθεν μέλιτι χρίσοιντο».

  Ο Πυθαγόρας και οι οπαδοί του είχαν το μέλι ως κύρια τροφή.

  Η πρόοδος της μελισσοκομίας δεν περιοριζόταν μόνο στην Αττική αλλά σε όλη σχεδόν την Ελλάδα: στερεά, νησιωτική ακόμα και στις αποικίες.

  Ο πρώτος όμως που μελέτησε επιστημονικά την μέλισσα ήταν ο Αριστοτέλης.

  Η κυψέλη λοιπόν με τα κινητά πλαίσια χρησιμοποιούνταν στην αρχαία Ελλάδα.

  Στα Κύθηρα οι αρχαίοι μελισσοκόμοι χρησιμοποιούσαν το αδονάκι που είναι ο πρόδρομος της σύγχρονης ευρωπαϊκής κυψέλης με το κινητό πλαίσιο, ανακάλυψη του Αμερικανού Lorenzo Lorraine Langstroth.

  Ο Langstroth θεωρείται ο πατέρας της σύγχρονης μελισσοκομίας (1851) αφού η ανακάλυψή του αποτέλεσε τη βάση της σημερινής μελισσοκομίας.

  Στη χώρα μας ο εκσυγχρονισμός της μελισσοκομίας με τη χρησιμοποίηση της Ευρωπαϊκής κυψέλης καθυστέρησε αρκετά.Η πρώτη κίνηση σημειώθηκε το 1903 εκ μέρους της Ελληνικής Γεωργικής Εταιρείας.

  Το ενδιαφέρον για τον κλάδο αυτό εκδηλώθηκε και από άλλους Έλληνες διανοούμενους.

  Ο Ιωάννης Πεσματζόγλου, με δαπάνη του, ίδρυσε στο Χαλάνδρι την πρώτη μελισσοκομική σχολή. Ο ακαδημαϊκός και λογοτέχνης Γ. Δροσίνης συνέγραψε κατά το 1901 και εξέδωσε το μικρό βιβλίο «Αι Μέλισσαι», η συμβολή του οποίου στη μελισσοκομία υπήρξε σημαντική.

  Στη Μελισσοκομική Σχολή Χαλανδρίου πρώτος δίδαξε ο ειδικός στη μελισσοκομία, με πρωτοβουλία και δαπάνη της Ελληνικής Γεωργικής Εταιρείας, μετεκπαιδευθείς γεωπόνος κ. Γ. Τουφεξής.

  Ο κ. Γ. Τουφεξής δίδασκε τις νέες μεθόδους της μελισσοκομίας στη Σχολή Χαλανδρίου από το 1903 μέχρι το 1916.

  Αργότερα διορίστηκε επόπτης της μελισσοκομίας στο Υπουργείο Γεωργίας.

  Ακόμα εξέδωσε και διάφορα βιβλία και φυλλάδια για τη μελισσοκομία, όπως «Η Μελισσοκομική Εφημερίς» το 1908 και «Η Μελισσοκομική Επιθεώρηση» το 1912.

  Στην ανωτέρω σχολή φοίτησαν και εκπαιδεύτηκαν στη μελισσοκομία πολλοί μαθητές ορισμένοι από τους οποίους διορίστηκαν σε σημαίνουσες δημόσιες θέσεις, ενώ άλλοι δίδαξαν την σύγχρονη μελισσοκομία με σκοπό να καθοδηγήσουν τους νέους κυρίως μελισσοκόμους στη χρήση της νέας κυψέλης με τα κινητά πλαίσια, αλλά και τις άλλες εφευρέσεις της σύγχρονης μελισσοκομίας.

  Μεταξύ των ανωτέρω ενδεικτικά αναφέρουμε τη δράση των Ι. Καραμάνου, Α. Ξυδιά, Ν. Μπαμπιώτη, Γ. Τριβιζά, Βλαδ. Δερματόπουλου, Ν. Νικολαΐδη, Ν. Τοπολίδη Β. Παπαγεωργίου, Παν. Γεωργαντά και άλλων.

  Τα αποτελέσματα των προσπαθειών αυτών ήταν θετικά αν και πραγματοποιήθηκαν με αργούς ρυθμούς.

  Το 1903 τα στατιστικά στοιχεία ανέγραφαν 201.314 μελίσσια σε εγχώριες κυψέλες και μόνο 412 μελίσσια εντός νέων σύγχρονων κυψελών.

  Δηλαδή μόνο το 0,2% του συνόλου των μελισσών ήταν εγκατεστημένα σε ευρωπαϊκές κυψέλες.

  Το 1912, δηλαδή 9 χρόνια αργότερα, έχουμε 250.000 μελίσσια σε εγχώριες κυψέλες και 3.000 εντός νέων κυψελών, δηλαδή το 1,19% του συνόλου.

  Δυστυχώς όμως η όλη προσπάθεια διακόπηκε εξαιτίας του Βαλκανικού και Α΄ παγκοσμίου πολέμου.

  Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, η τοποθέτηση του κ. Ι. Καραμάνου ως Γενικού Διευθυντή της Διεύθυνσης Εποικισμού Μακεδονίας-Θράκης και η απόσπαση του Άγγελου Ξυδιά από το Υπουργείο Γεωργίας στην Διεύθυνση Εποικισμού, και οι δύο μαθητές της Σχολής Μελισσοκομίας, έδωσε νέα ώθηση στην ανάπτυξη του κλάδου αυτού αρχίζοντας με τη χορήγηση 700 κυψελών μαζί με κηρήθρες και μελιτοεξαγωγείς στους πρόσφυγες.

  Η προσπάθεια συνεχίστηκε και όταν ο Άγγελος Ξυδιάς διορίστηκε τμηματάρχης Μελισσοκομίας του Υπουργείου Γεωργίας.

  Έτσι και με τη συνδρομή της Α.Τ.Ε. φτάσαμε στο 1939 να έχουμε σε ολόκληρη την Ελλάδα 700.000 μελίσσια εκ των οποίων τα 100.000 περίπου εγκατεστημένα σε σύγχρονες κυψέλες, δηλαδή το 14,29%.

  Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος προκάλεσε όπως γνωρίζουμε πανωλεθρία σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας καθώς και στη μελισσοκομία.

  Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το Τμήμα Μελισσοκομίας του Υπ. Γεωργίας και η Α.Τ.Ε. βοήθησαν εκ νέου τη μελισσοκομία χορηγώντας δωρεάν στους μελισσοκόμους 93.500 κυψέλες, 3.100 μελιτοεξαγωγείς και 3.000.000 τεχνητές κηρήθρες.

  Σήμερα στη χώρα μας εκτρέφονται περίπου 1.400.000 μελισσοσμήνη εγκατεστημένα σχεδόν στο σύνολό τους σε ευρωπαϊκές κυψέλες τύπου Langstroth, με την ετήσια παραγωγή μελιού να ανέρχεται στους 14.000 τόνους

  Ο συνολικός αριθμός των μελισσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 8.777.000 και η χώρα μας κατέχει την τρίτη θέση με 15,72% μετά την Ισπανία και Γαλλία.

  Με τον κλάδο αυτό ασχολούνται περίπου 27.000 μελισσοκόμοι από τους οποίους οι 5.000 περίπου είναι επαγγελματίες.

  Το μεγαλύτερο μέρος του συνόλου των Ελλήνων μελισσοκόμων ασκεί νομαδική μελισσοκομία και μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό, κυρίως στη νησιωτική Ελλάδα, ασκεί στατική.

  Οι περισσότερες εκμεταλλεύσεις είναι αρκετά εκσυγχρονισμένες. Αξίζει να αναφερθεί επίσης πως η ελληνική μελισσοκομία οφείλει τη σημερινή της θέση τόσο στις Συνεταιριστικές όσο και στις Συνδικαλιστικές Οργανώσεις των μελισσοκόμων. Προσωπικότητες όπως ο κ. Γ. Σελλιανάκης, Δ/ντής της Κοινοπραξίας Μελισσοκομικών Συν/σμών Νότιας Ελλάδας 1953-1980, συνεταιριστικής οργάνωσης που σήμερα δεν υπάρχει, και ο κ. Γ. Μάλλιος, Πρόεδρος του ΜΕΣΥΝΕ, Συνδικαλιστικής Οργάνωσης που επίσης σήμερα δεν υπάρχει έδωσαν αγώνες με τους οποίους ο κλάδος της μελισσοκομίας πέτυχε πολλά.

  Στην θέση των οργανώσεων αυτών σήμερα δραστηριοποιείται η Ο.Μ.Σ.Ε. (Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος) με έδρα τη Λάρισα και η Κοινοπραξία Μελισσοκομικών Συνεταιρισμών Ελλάδας με έδρα τη Θεσσαλονίκη.

   

  © Copyright 2009. Μέλι Ρειτών & Μέλι J.& S. Απαγορεύεται η αντιγραφή,αναδημοσίευση, μερικού ή ολικού κειμένου, φωτογραφίας και όποιου άλλου υλικού από την σελίδα χωρίς την σύμφωνη γνώμη του ιδιοκτήτη.